De invloed van alcohol

De een drinkt er geen druppel van en de ander gebruikt het om de dag door te komen. Tussen deze twee uitersten zit natuurlijk een heel groot grijs gebied. We drinken allemaal wel eens een glaasje te veel, en associëren dit vaak met gezelligheid, vrije tijd en ontspanning. Maar wat heeft dit voor effect op je lichaam en je gezondheid? In dit artikel ga ik dat voor je uitzoeken. Om te beginnen, laten we eerst eens kijken wat alcohol precies is.

De geschiedenis van alcohol

Alcohol is een stof die wij mensen al lang kennen en gebruiken. Zo’n 8000 jaar geleden werd er al “mede” gedronken. Een drankje van water en honing met gist. Dit is waarschijnlijk toevallig ontstaan toen deze ingrediënten samenkwamen op een warme plek. De eerste recepten voor bier zijn gevonden van zo’n 5000 voor christus. Alcoholische dranken werden gebruikt voor allerlei religieuze feesten. Later rond de 18^e eeuw waren alcoholische dranken zoals bier en wijn vaak veiliger dan drinkwater. De drinkwaterkwaliteit was, zeker in de grote steden, erg slecht. Zodoende werd er heel anders tegen alcohol aangekeken dan tegenwoordig; het was een basisbehoefte.

Wat is alcohol?

Alcohol is een chemische verbinding en de meest bekende vorm is ethanol. Deze vorm van alcohol komt van nature voor in bepaalde planten en micro-organismen. Het is kleurloos, snel ontvlambaar en heeft een herkenbare geur. Dit kan worden toegevoegd aan eten en drinken. Ethanol kan ook worden gebruikt als brandstof, oplosmiddel en schoonmaak- en ontsmettingsmiddel. Verder in dit artikel hebben het over ethanol in drinken: een alcoholische drank zoals, bier, wijn, cider, jenever, wodka, etc.

Hoeveel alcohol zit er in een glas?

Wist je dat de grootte van het glas wordt aangepast aan de hoeveelheid alcohol? Hoe sterker de drank, hoe kleiner het glas. Gebruik je dus een glas dat speciaal is gemaakt voor die drank dan krijg je ongeveer 10 gram alcohol per glas binnen.

• Bier: 250 milliliter, 5% alcohol
• Wijn: 100 milliliter, 12,5% alcohol
• Sterke drank: 35 milliliter, 35% alcohol

Alcoholpromillage is de maat voor de hoeveelheid alcohol in het bloed. Bij het drinken van 1 glas met 10 gram alcohol heeft een man gemiddeld een promillage van 0,2 en een vrouw van 0,3.  Het promillage hangt natuurlijk af van je gewicht en de werking van de lever, omdat die de alcohol afbreekt.

Calorieën in alcohol

Alcoholische dranken bevatten veel calorieën. Ze bevatten verder geen voedingsstoffen die nodig zijn om gezond te blijven. Dit noemen ze ook wel de bekende ‘lege’ calorieën.

Een gram alcohol bevat 7 kilocalorieën (kcal). Ter vergelijking: eiwitten en koolhydraten leveren 4 kcal per gram en vetten 9 kcal per gram. De totale hoeveelheid calorieën die je binnenkrijgt met alcoholische dranken hangt ook af van de hoeveelheid suiker die zo’n drankje bevat. Dus hoe meer suiker je drankje bevat, hoe meer calorieën er in het drankje zitten, bijvoorbeeld:

Wat doet alcohol met je lichaam?

Alcohol wordt via je maag en je dunne darm opgenomen in je bloed. Dit gebeurt vrij snel en alcohol bereikt na ongeveer 10 minuten je hersenen. Omdat de opname van alcohol al begint in je maag, is het dus geen fabeltje dat je sneller dronken wordt op een lege maag. Wanneer je voldoende hebt gegeten zal de opname van alcohol minder snel verlopen. Je bloed verspreid de alcohol vervolgens door heel je lichaam, het gaat langs al je organen.

Alcohol in je hersenen zorgt ervoor dat je een verdoofd gevoel krijgt, hierdoor ga je je anders gedragen. Alcohol heeft dan ook veel invloed op ons gedrag. Je raakt ontremd, gaat meer praten, we worden emotioneler, je kan je jezelf makkelijker overschatten of we worden sneller agressief en voelen ons sneller bedreigd.

Deze effecten zijn natuurlijk vrij snel te merken na het drinken. Maar het lange tijd drinken van veel alcohol heeft op de lange termijn veel nadelige gevolgen voor je lichaam.

De hersenen

Wanneer je langere tijd zwaar drinkt (meer dan 25 standaardglazen per week) dan loop je het risico op hersenbeschadiging. Het geheugen gaat achteruit , iemand denkt langzamer en kan zich minder goed aanpassen aan nieuwe situaties. De hersenen worden kleiner en het aantal verbindingen tussen de hersencellen neemt af, waardoor er hersencellen afsterven. Dit kan niet worden hersteld. Een bekend voorbeeld is natuurlijk het korsakovsyndroom wat ontstaat door overmatig alcohol gebruik en een slecht voedingspatroon (vitamine B1 gebrek).

De lever

Omdat de lever de afbraak van alcohol verzorgd, heeft hij het zwaar te voorduren bij mensen die veel en vaak drinken. De lever kan beschadigd raken door te veel en te vaak alcohol drinken. Hij krijgt dan geen tijd om zich te herstellen. Het functioneren kan permanent minder worden door schade.

De maag

Alcohol irriteert het maagslijmvlies. Hierdoor kan misselijkheid ontstaan bij het drinken van alcohol. Je maag kan ook dusdanig gewend raken aan alcohol dat de beschermde laag maagslijmvlies niet meer goed zijn werk kan doen. Er kan permanente schade ontstaan aan het maagslijmvlies, bijvoorbeeld een maagzweer.

Hart en bloedvaten

Er bestaan onderzoeken waarin is onderzocht dat alcohol een positief effect heeft op hart en bloedvaten. De kans op hartritmestoornissen en een hoge bloeddruk is echter vele malen hoger dan het beschermende karakter.

Gewicht

Van te veel alcohol drinken kom je aan. En er wordt ook sneller vet opgeslagen rondom je organen, wat natuurlijk heel erg ongezond is.

Kanker

Dat te veel alcohol puur vergif is voor je lichaam blijkt wel uit het feit dat het de kans op vele kankersoorten verhoogt. Zware drinkers hebben sneller kans op lever- en dikke darmkanker. Vrouwen die zwaar drinken hebben een verhoogd risico op borstkanker. Bij drie glazen (of meer) alcohol per dag heb je een verhoogd risico op mond-, keel-, strottenhoofd- en slokdarmkanker.

Mentale gevolgen

Waar een “recreatieve” drinker zichzelf lekkerder en losser is z’n vel vindt zitten, kunnen uiteindelijk mentale gevolgen ernstig en permanent zijn. Dit uit zich vaak in een vorm van verslaving. Je hebt jezelf aangeleerd je beter te voelen met alcohol en kunt niet meer zonder. Hiervan afkicken is erg moeilijk want alcohol drinken is algemeen geaccepteerd.

Alcohol is schadelijk voor je lichaam en je geest. Veel en langdurig alcohol gebruik kan je gedrag blijvend veranderen. Je wordt bijvoorbeeld depressief, agressief, angstig of je krijgt slaapproblemen, verwardheid en vergeetachtigheid. Allemaal heel ernstig en onomkeerbaar.

De afbraak van alcohol

De afbraak van alcohol vindt plaats in de lever. De lever doet ongeveer 1-1,5 uur over 1 glas alcohol. Wanneer je dus 8 glazen alcohol drinkt dan is je lever dus ongeveer 8-12 uur bezig om alle alcohol uit je lichaam te verwijderen. Je kunt er zelf niet voor zorgen dat de alcohol sneller uit je lichaam verdwijnt. Koffie, water, overgeven, slapen of een koude douche helpen dus niet. Het kan dus heel goed zijn dat je s’ morgens nog alcohol in je bloed hebt.

Waar komt de kater vandaan?

Alcohol wordt afgebroken door acetaldehyde. Dit is een giftige, kankerverwekkende stof. Hij beschadigt de organen en kan deels zorgen voor hoofdpijn, duizeligheid en je slecht laten voelen. Een kater dus.

Hoe meer je in korte tijd drinkt, hoe meer acetaldehyde er in je lichaam terecht komt, hoe erger de kater. In een later stadium wordt de stof afgebroken tot azijnzuur. Azijnzuur wordt weer afgebroken tot water en kooldioxide en die verlaten het lichaam weer via de urine en de adem.

De belangrijkste reden voor een kater is natuurlijk vochtverlies en uitdroging. De alcohol zorgt ervoor dat de nieren veel water uitscheiden. Door het vochtverlies voel je je de volgende dag slap en moe. Door het drinken van sterke drank krijg je nog minder vocht binnen, waardoor de kater heftiger is. Je kunt vochtverlies makkelijk tegen gaan door tussendoor water te drinken. Je kunt bij een kater ook misselijk raken door geïrriteerd maagslijmvlies.

Alcohol en afvallen

Word je van alcohol drinken dik? In feite wel ja, omdat alcohol best veel calorieën bevat en geen voedingsstoffen. Ter vergelijking bevat een biertje evenveel calorieën als een halve hamburger. Van 4 biertjes zit je niet vol, en van 2 hamburgers zou je wel vol zitten. En normaal gesproken ga je naar de 4 biertjes nog wel eten, dubbel zoveel calorieën dus. Wanneer je graag af wilt vallen lijkt het dus zinvol om alcohol (tijdelijk) te laten staan.

Wat doet alcohol met je honger gevoel?

• Je krijgt eerder zin om te eten bij het drinken van alcohol
• Alcohol zorgt ervoor dat je minder snel stopt met eten. Je let minder op en denkt niet aan de gevolgen, het kan je niets schelen
• Alcohol zorgt ervoor dat het hongerhormoon ghreline gaat werken; je krijgt meer trek in eten. Dit hormoon kan ook een rol spelen in de trek naar meer alcohol
• Door de alcohol daalt je bloedsuikerspiegel, hierdoor krijg je weer trek.

Slaapkwaliteit

Een andere reden waarom afvallen minder makkelijk gaat bij zware drinkers, is slaap. Wanneer je veel gedronken hebt slaap je slecht. Je valt makkelijk in slaap, maar vervolgens verstoord de alcohol je REM slaap, een fase in je slaap die je nodig hebt om echt uit te rusten. Heb je vervolgens een kater met slaaptekort, en dan krijg je weer meer honger. Hierdoor ga je weer meer eten en kom je aan, een vicieuze cirkel.

Als je dus wilt afvallen kun je de alcohol het beste helemaal laten staan. Wil je toch alcohol drinken? Kies dan voor een drankje zonder suikers. In bier en mixdrankjes zitten extra veel suiker. Wissel het drinken van alcohol af met water.

Het advies van de gezondheidsraad is om niet meer dan één drankje per dag te drinken.

Drink eens een tijdje niet

Wanneer je stopt met drinken heeft dit een heleboel positieve effecten op je lichaam en je zult al na enkele dagen verschil merken.

1. Je slaapt veel beter! Je bent veel minder vermoeid dan wanneer je hebt geslapen met alcohol op. Zoals we al eerder noemden verstoord alcohol je slaapritme. Je bent ’s ochtends veel uitgeruste wanneer je niet hebt gedronken. Ook ben je veel scherper gedurende de dag, dat wil toch iedereen?!
2. Je verbetert je weerstand! Wanneer je veel drinkt wordt je weestand minder, je wordt sneller ziek. Dit geld voor stevige drinkers maar ook als je af en toe te veel drinkt (vijf of meer drankjes per keer). Als je niet drinkt, wordt je minder snel ziek en als je ziek bent wordt je sneller beter. Je loopt ook minder kans op het krijgen van ernstige ziektes.
3. Geen kater meer! Nooit meer een kater! Geen hoofdpijn, vermoeidheid en misselijkheid meer na een avondje feesten? Dat klinkt toch super. Je bent veel vrolijker en fitter. Werk, studeren en sporten gaat je een stuk makkelijker af! heerlijk toch!
4. Je huid gaat stralen! Je huid droogt enorm uit van drinken en heeft het zwaar te voorduren. Ook wordt je huid doffer en slapper. Wanneer je stopt met drinken krijg je een veel betere huid die straalt van gezondheid!
5. Je valt af! Wanneer je voor langere tijd stopt met drinken dan raak je algauw wat kilo’s kwijt. Je wordt weer fitter!
6. Sporten met meer resultaat! Je bent natuurlijk fitter als je niet drinkt en je bouwt ook veel makkelijker spieren op. Ook heb je meer uithoudingsvermogen.
7. Je voelt je blijer! Wanneer je stopt met drinken dan zal je stemming verbeteren. Niet-drinken verbetert je zelfvertrouwen en geeft je een goed gevoel, daar wordt je blij van! Veel drinken kan zorgen voor sombere gevoelens en hangt samen met psychische problemen zoals een depressie of angststoornis.
8. Je bespaart geld! Wanneer je niet drinkt dan houd je dat geld over. Heb jij wel eens uitgerekend hoeveel je wekelijks uit geeft aan drank??
9. Het maakt je leven gezonder! Omdat alcohol afgebroken wordt door de lever heeft de lever het zwaar te voorduren als je regelmatig veel drinkt. Bij het afbreken ontstaan giftige stoffen en de lever kan overbelast of ontstoken raken. Als je stopt met drinken kan de lever weer gezonder worden.
10. Je verhoogt je vruchtbaarheid! Je krijgt niet alleen een beter seksleven je wordt ook vruchtbaarder van minder alcohol drinken. Vrouwen die niet drinken hebben meer kans om zwanger te worden.

Oeps.. toch een keer te diep in het glaasje gekeken

Dat we allemaal minder zouden moeten drinken is een feit, maar soms heb je toch te diep in het glaasje gekeken.. Geen zorgen, het overkomt ons allemaal wel eens, dat is ook leven. Alles draait om balans! Er zijn wel een aantal dingen je kunt doen om je lichaam te ondersteunen die day after…

• Eet een goed, maar klein ontbijt om je maag weer rustig te laten worden. Het ultieme kater ontbijt zijn eieren, wat natuurlijk niet voor niks is. In eieren zit veel cysteïne, en die zorgt ervoor dat acetaldehyde (de gifstof die vrijkomt bij het afbreken van alcohol) wordt afgebroken.
• Eet fruit, dit zit vol met antioxidanten. De antioxidanten zullen je lever ondersteunen bij de afbraak van alcohol.
• Drink gemberthee met honing. Gember helpt goed tegen misselijkheid en kalmeert je maag en de honing bevat fructose wat weer zorgt voor extra energie.
• Ga lekker naar buiten. Frisse lucht en fysieke inspanning kunnen helpen om de giftige stoffen uit je lichaam te zweten.
• Extra ondersteuning van vitamine C en magnesium! Deze voorraden raken behoorlijk snel uitgeput door het drinken van alcohol.
• Drink veel water en eet gezond, zo blijf je je lichaam hydrateren. Hoe verleidelijk die vette maaltijd ook lijkt, het helpt niet, je lever krijgt het alleen maar nog zwaarder. Groene bladgroente zitten bomvol antioxidanten, vitamine en mineralen die je lichaam nodig heeft om te herstellen.

Mijn favoriete (kater) ontbijt is een schaaltje vers fruit, met verschillende noten + zaden overgoten met kokosmelk, met daarnaast een gekookt eitje met Keltisch zeezout, heerlijk!